Brak sieci po zmianie karty sieciowej lub płyty głównej

Przy okazji niedawnych problemów z roboczym komputerem zdarzyło mi się (a) wymienić płytę główną w nie zmienianym poza tym komputerze (b) przełożyć dyski do całkiem nowej maszyny. W obu wypadkach nie reinstalowałem systemu i w obu po restarcie spotkałem się z tym samym problemem: w trakcie uruchamiania następowała ok. 2-minutowa pauza przy próbie inicjalizacji sieci, a po nim system nie odnajdywał karty sieciowej.